Šta znače salavati?

O

Salavate na Allahovog Poslanika donosi Uzvišeni Allah, donose meleki i donose ljudi. Salavati od Allaha su milost, od meleka su traženje oprosta (istigfar), a od ljudi dova. Ovo je stav većine učenjaka, a postoji drugo mišljenje, koje je od klasičnih učenjaka odabrao Ebu Alija, od poznijih Ibn Kajjim, a od savremenih Ibn Usejmin, Allah im se smilovao, prema kojem su salavati ustvari pohvala Poslaniku od Uzvišenog Allaha pred odabranim stanovnicima nebesa. A dova meleka i ljudi kroz donošenje salavata na Poslanika predstavlja molitva Svevišnjem Allahu da pohvali Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pred stanovnicima nebesa.

Muhammed b. Salih el-Usejmin kaže: “Kazano je da je salavat od Allaha milost, od meleka istigfar, a od ljudi dova. Kada se kaže: ‘Meleki na njega donose salavat’, to znači da za njega traže oprosta. Kada se kaže: ‘Imam je na džumajskoj hutbi na njega donio salavat’, to znači da je za njega dovio. A kada se kaže: ‘Allah je na njega donio salavate’, znači da mu se smilovao. Ovo je poznato mišljenje među učenjacima, međutim, ispravno je nešto drugo, a to je da je salavat specifičniji od milosti. Zbog toga su muslimani složni da je dozvoljeno doviti tražeći milost svakom vjerniku, a podijelili su se u mišljenju da li se donosi salavat na druge mimo vjerovjesnika. Kada bi salavat bio u značenju milosti, ne bi između to dvoje postojala razlika, te kao što za nekog čovjeka molimo da mu se smiluje, isto tako bismo na njega donosili salavat.

Isto tako, Svevišnji Allah kaže: ‘Nad njima su salavati od Gospodara njihova i rahmet (milost); oni su na Pravome putu!’ (El-Bekara, 157), time je milost nadovezao salavate, a povezivanje veznikom iziskuje različitost. Ovim časnim ajetom i upotrebom učenjaka izraz salavat u jednom značenju, a rahmet u drugom, razjasnilo se da salavati nisu isto što i milost.

Najljepše što je o tome kazano jesu riječi Ebu Alije, Allah mu se smilovao, koji kaže da je salavat od Allaha na Njegovog Poslanika: Njegova pohvala Poslaniku među stanovnicima nebesa. Značenje riječi: Allahummesalli alejh jest: ‘Pohvali ga među stanovnicima nebesa’, to jest kod posebno odabranih meleka.” (Eš-Šerhul-mumti')

Što se tiče značenja selama na Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, to je dova kojom se moli da Svevišnji Allah sačuva i zaštiti njegovo tijelo – dok je bio živ, da sačuva i zaštiti njegovu vjeru, da sačuva njegovo tijelo u kaburu i da ga sačuva na Sudnjem danu.

O značenju selama na Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, Muhammed b. Salih el-Usejmin kaže: “Kazano je o selamu da se odnosi na Allahovo ime, jer je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: ‘Allah, On je Es-Selam, kao što je i Allah u Svojoj Knjizi rekao: On je Allah – nema drugog boga osim Njega, Vladar, Sveti, Onaj koji je bez nedostataka (selam).’ (El-Hašr, 23) Uzimajući kao validno i utemeljeno ovo mišljenje, značenje je da Allah bdije nad Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, Svojom zaštitom, promatranjem, pažnjom i drugim. Kao da smo rekli: ‘Neka je Allah nad tobom’, tj. neka te prati, čuva, pomaže, o tebi brine i tome slično.

Također je kazano: “Selam je glagolska imenica glagola selleme u značenju etteslim (predaja), kao što je Uzvišeni Allah rekao: ‘Allah i Njegovi meleki donose salavate na Vjerovjesnika. O vjernici, donosite salavate na njega i vi i selam mu šaljite (vesellimu teslima)!’ (El-Ahzab, 56). Značenje etteslim na Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, jeste da dovimo da bude sačuvan od svake nedaće.

Ako bi neko rekao: ‘Ta dova za vrijeme života Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, imala je jasno značenje, ali nakon njegove smrti kako da dovimo da bude sačuvan, a umro je, neka su na njega salavati i selami?’, odgovor bi bio sljedeći: ‘Dova kojom se traži zaštita ne svodi se samo na stanje života. Na Sudnjem danu čekaju velike strahote, stoga će dova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kada ljudi budu prolazili preko sirata, biti: ‘Allahu sačuvaj, sačuvaj (sellim)’, tako da čovjeku ne prestaju strahovi i nedaće nastupanjem smrti.

Dakle, dovimo za Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da bude zaštićen od strahota Sudnjega dana.

Također kažemo da značenje može biti i šire od toga, tj. da selam na Allahovog Poslanika obuhvata zaštitu njegovog šerijata i sunneta, i da bude sačuvan od toga da do njega dopru ruke pokvarenjaka koji bi ga mijenjali. U komentaru kur’anskog ajeta: ‘A ako se u nečemu ne slažete, obratite se Allahu i Poslaniku’ (En-Nisa, 59), učenjaci su rekli: ‘Obratite se njemu za vrijeme njegovog života, a njegovom sunnetu  nakon njegove smrti.’” (Eš-Šerhul-mumti) Svevišnji Allah najbolje zna!