Prvi i elementarni temelj vjerovanja jeste vjerovanje u Allaha Jednog i Jedinog. Vjerovanje u Allaha temelj je svih prijašnjih objava, poziv svih poslanika. Vjerovanje u Allaha podrazumijeva čvrsto ubjeđenje da je Allah Gospodar svega, Onaj koji jedino zaslužuje da Mu se ibadet čini, Njegova imena su najpotpunija i najsavršenija, opisan je savršenim svojstvima i On je uzvišen od svih manjkavosti i nedostataka koje Mu ljudi pripisuju. Istinsko vjerovanje u Allaha je razlog sreće i spasa i na dunjaluku i na ahiretu.
Uzvišeni Allah kaže: “On je Allah – nema drugog boga osim Njega – On je poznavalac nevidljivog i vidljivog svijeta, On je Milostivi, Samilosni! On je Allah – nema drugog boga osim Njega, Vladar, Sveti, Onaj koji je bez nedostatka, Onaj koji svakog obezbjeđuje, Onaj koji nad svim bdi, Silni, Uzvišeni, Gordi, hvaljen neka je Allah, On je vrlo visoko iznad onih koje smatraju Njemu ravnim! On je Allah, Tvorac, Onaj koji iz ničega stvara, Onaj koji svemu daje oblik, On ima najljepša imena. Njega hvale oni na nebesima i na Zemlji, On je silni i mudri.” (El-Hašr, 22–24)
Vjerovanje u Allaha obuhvata tri principa:
• vjerovanje da je samo Allah stvoritelj svega – tevhidur-rububijje,
• vjerovanje da se samo Njemu može ibadet činiti – tevhidul-uluhijje,
• vjerovanje da samo Njemu pripadaju lijepa imena i svojstva savršenstva – tevhidul-esmai ves-sifat.
Vjerovanje da je samo Allah stvoritelj – tevhidur-rububijje
Tevhidur-rububijje znači priznanje Allahove jednoće u stvaranju, vlasti i upravljanju.
Allahova jednoća u stvaranju podrazumijeva čovjekovo čvrsto uvjerenje da ne postoji drugi stvoritelj mimo Allaha, dželle šanuhu. Uzvišeni Allah kaže: “...samo On stvara i upravlja...” (El-A’raf, 54)
Allahova jednoća u vlasti podrazumijeva čovjekovo uvjerenje da ljudima ne vlada niko do njihov Stvoritelj, kao što kaže Uzvišeni: “Samo Allahu pripada vlast na nebesima i na Zemlji...” (Alu Imran, 189)
Allahova jednoća u upravljanju podrazumijeva čovjekovo čvrsto uvjerenje da niko mimo Allaha ne upravlja i ne određuje, kao što kaže Uzvišeni: “Reci: ‘Ко vas hrani s neba i iz zemlje, čije su djelo sluh i vid, ko stvara živo iz neživog, а pretvara živo u neživo, i ko upravlja svim?’ ‘Allah!’, reći ćе oni, а ti reci: ‘Ра zašto Ga se onda ne bojite?’ То vam je Allah, Gospodar vaš istinski! Zar poslije istine ima išta osim zablude? Ра kuda se onda odmećete?” (Junus, 31–32). (Ibn Usejmin, Unikatna značenja tevhida)
Vjerovanje da se samo Njemu može činiti ibadet – tevhidul-uluhijje
Tevhidul-uluhijje, koji se još naziva i tevhid ibadeta, podrazumijeva čvrsto uvjerenje da је samo Allah, dželle šanuhu, dostojan da Mu se ibadet čini, tj. da je samo On dostojan obožavanja. Uzvišeni kaže: “То zato što је Allah – Istina, а oni kojima se, pored Njega, oni mole – neistina...” (Lukman, 30)
Ibadet podrazumijeva dvoje:
Prvo:
Obožavanje u smislu potpune poniznosti i pokornosti Allahu, dželle šanuhu, čineći ono što је On naredio i kloneći se onoga što је On zabranio, s ljubavlju i veličanjem samo Njega.Drugo:
Ono čime se Allah obožava, kao što kaže Ibn Tejmijja: “Ibadet (obožavanje) jeste sveobuhvatni naziv za sve ono što Allah voli i čime је On zadovoljan, od riječi i djela, vidljivih i skrivenih.”Primjer: namaz – njegovo obavljanje је ibadet, а njime se Allah obožava.
Na koncu, možemo kazati da ova vrsta tevhida podrazumijeva istinsko robovanje Allahu, Njemu jedinom, s ljubavlju, te potpunom pokornošću i poniznošću, uz uvjet da to robovanje bude u granicama koje је propisao šerijat.
Uzvišeni Allah kaže: “О ljudi, klanjajte se Gospodaru svome, koji је stvorio vas i one prije vas...” (El-Bekara, 21)
Jedinstveni Tvorac jedini је dostojan istinskog ibadeta. Stoga је nerazumno uzeti neko stvorenje za božanstvo, jer је to stvorenje u suštini nemoćno i nije u stanju pribaviti korist niti otkloniti štetu. Također је nerazumno otići do kabura davno preminule osobe i njoj upućivati dovu ili činiti ibadet, jer је, u suštini, toj osobi potrebna naša dova, а mi nismo u potrebi da njoj dove upućujemo. Dakle, umrli ni sam sebi ne može pomoći, ра kako da pomogne nekome drugom?
Ovu vrstu tevhida porekla је i odbacila velika većina stvorenja, ра је upravo zbog toga Allah, dželle šanuhu, poslao poslanike i njima spustio objave, kao što kaže Uzvišeni: “Prije tebe nijednog poslanika nismo poslali а da mu nismo objavili: Nema boga osim Mene, zato se Meni klanjajte” (El-Enbija, 25).
Ра i pored ovoga, sljedbenici Allahovih poslanika bili su manjina, kako kaže Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Vidio sam (na Sudnjem danu) vjerovjesnika sa malom skupinom sljedbenika, vidio sam i vjerovjesnika, а s njim jedan čovjek ili dva, te vjerovjesnika bez ijednog sljedbenika” (Buhari i Muslim). (Ibn Usejmin, Unikatna značenja tevhida)
Vjerovanje da samo Njemu pripadaju lijepa imena i svojstva savršenstva – tevhidul-esmai ves-sifat
Tevhidul-esmai ves-sifat podrazumijeva da samo Allahu pripadaju imena i svojstva savršenstva. U ovu vrstu tevhida ubraja se dvoje:
Prvo:
potvrda, tj. da Allahu, dželle šanuhu, pripišemo sva imena i svojstva koja је On u Svojoj Кnjizi Sebi pripisao ili ih је Njegov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu spomenuo.Drugo:
negiranje sličnosti, tj. da Allahu, dželle šanuhu, u Njegovim imenima i svojstvima ne postoji neko sličan. Uzvišeni kaže: “...Njemu niko nije sličan, а On sve čuje i sve vidi” (Eš-Šura, 11). Ovaj ajet је dokaz da niko od stvorenja nije sličan Uzvišenom Allahu.Stoga је obaveza da vjerujemo i Allahu pripisujemo sva ona imena i svojstva koja је On pripisao Sebi u Svojoj Knjizi ili ih је Njegov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu spomenuo, i to:
• bez alegoričnog tumačenja (et-tahrif), tj. bilo kakvog iskrivljenog tumačenja,
• bez negiranja nekog od imena ili svojstava (et-ta’til),
• bez pokušaja i razmatranja da se dokuči suština (kakvoća) Allahovih imena i svojstava (et-tekjif),
• i bez upoređivanja Njegovih imena i svojstava sa bilo čime (et-temsil).
Ovo је rekao šejhul-islam Ibn Tejmijja i mnogi drugi učenjaci, te је naša obaveza da svoje vjerovanje očistimo od ove četiri spomenute stvari. (Ibn Usejmin, Unikatna značenja tevhida)
Temelji vjerovanja u Allahova imena i svojstva
Vjerovanje u Allahova imena i svojstva počiva na tri temelja:
Prvi:
Negiranje svake vrste sličnosti između Stvoritelja i stvorenja, u bilo kojem smislu, bilo da se radi o samom Biću, Njegovim imenima i svojstvima, ili Njegovim djelima.Drugi:
Vjerovanje u sve ono čime je Allah Sebe opisao i ono čime Ga je opisao Njegov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem.Treći:
Prekidanje svake želje za spoznajom kakvoće Njegovih imena, svojstava i djela. Kao što ne znamo kakvoću Njegovog Bića, također ne znamo ni kakvoću Njegovih imena, svojstava i djela, kao što Uzvišeni naglašava: “...Njemu ništa slično nije i On sve čuje i sve vidi” (Eš-Šura, 11).Podjela Allahovih imena na dvije vrste
Prva vrsta:
Imena koja se Allahu pripisuju i pojedinačno i zajedno sa drugim imenom. Takav je slučaj sa većinom Njegovih imena, kao što je: Onaj koji sve čuje (Es-Semiu), Onaj koji sve vidi (El-Basiru), Jaki (El-Kavijju).Druga vrsta:
Imena koja se sama po sebi pojedinačno ne pripisuju Gospodaru, nego se uz takvo ime obavezno spominje drugo ime suprotno njemu. To je zbog toga što se savršenost i potpunost očituje u spominjanju oba imena zajedno, kao što su imena: Onaj koji unapređuje i Onaj koji unazađuje (El-Mukaddimu vel-Muehhiru), Onaj koji podaruje i Onaj koji uskraćuje (El-Basitu vel-Kabidu) i tome slično. Ovakva vrsta imena smatra se kao jedno ime i ne spominju se osim zajedno. (Muhammed b. Ibrahim et-Tuvejdžiri, Vjerovanje u Allaha)Plodovi vjerovanja u Uzvišenog Allaha
Vjerovanje u Uzvišenog Allaha ima divne plodove i tragove na dunjaluku i na ahiretu. Doista, sva dunjalučka i ahiretska dobra i sprečavanje svakog zla plod je ovog imana. Sada ćemo navesti nekoliko plodova i utjecaja vjerovanja u Uzvišenog Allaha:
• Otklanja od vjernika sve neugodnosti, spašava ih od teškoća i čuva ih od spletki neprijatelja. Uzvišeni Allah kaže: “Allah doista štiti vjernike...” (El-Hadždž, 38)
• Vjerovanjem se ostvaruje ugodan život, sreća i radost. Rekao je Uzvišeni Allah: “Onome ko čini dobro, bio muškarac ili žena, a vjernik je, Mi ćemo dati da proživi lijep život...” (En-Nahl, 97)
• Vjerovanje čisti duše od praznovjerja, sujevjerja i predrasuda, pa ko istinski vjeruje u Allaha, on se samo za Uzvišenog Allaha veže, jer je On Gospodar svjetova i Upravitelj svega.
• Jedan od tragova imana i vjerovanja u Uzvišenog Allaha jeste postizanje uspjeha, spasa i svega poželjnog i udaljenost od svega nepoželjnog, kao što je Uzvišeni Allah rekao o vjernicima: “Njima će Gospodar njihov na Pravi put ukazati i oni će ono što žele ostvariti” (El-Bekara, 5).
• Najveći trag imana jeste postizanje zadovoljstva Uzvišenog Allaha, ulazak u Džennet i ostvarenje vječnog užitka i potpune milosti. (Dr. Abdulaziz b. Muhammed Alu Abdullatif, Tevhid za omladinu i početnike)