Zikr prilikom uzimanja abdesta

O

Na početku uzimanja abdesta propisano je reći "bismillah -- u ime Allaha". Na to ukazuje hadis Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: "Nema abdesta onaj ko pri njemu ne spomene Allahovo ime." (Tirmizi, br. 25) Nakon što je citirao ovaj hadis, imam Tirmizi navodi da se u ovom poglavlju prenose predanja od Aiše, Ebu Seida, Ebu Hurejre, Sehla b. Sa'da i Enesa, radijallahu anhum, i navodi da je Ahmed b. Hanbel rekao: "Nije mi poznato da u ovom poglavlju postoji hadis sa dobrim lancem prenosilaca." Učenjaci su podijeljeni u pogledu vjerodostojnosti ovog hadisa, a šejh Albani ocijenio ga je dobrim -- hasenom.

Imam Nevevi prenosi riječi Bejhekija o ovom pitanju i kaže: "Najvjerodostojniji hadis u vezi sa izgovaranjem bismille prilikom uzimanja abdesta jeste hadis Enesa u kojem navodi da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, stavio svoju ruku u posudu s vodom i rekao: 'Uzmite abdest u ime Allaha (bismillah).' Enes je još rekao: 'Vidjeh kako voda izvire između njegovih prstiju, a ljudi su uzimali abdest sve dok posljednji među njima nije završio. Bilo ih je oko sedamdeset muškaraca.'" Nevevi još dodaje: "Lanac prenosilaca ovog hadisa je dobar. Na njega se oslonio Bejheki u svojoj knjizi Ma'rifetus-suneni vel-asar, a ostale hadise smatrao je slabim." (Nevevi, El-Medžmuu, 1/344)

Dove nakon abdesta navode se u više hadisa, koji zajedno ukazuju na to da je nakon abdesta propisano učiti sljedeće dove i riječi zikra: "Ešhedu en la ilahe illallahu vahdehu la šerike leh, ve ešhedu enne Muhammeden abduhu ve resuluh. Allahummedž'alni minet-tevvabin, vedž'alni minel-mutetahhirin. Subhaneke Allahumme ve bi hamdike, ešhedu en la ilahe illa ente, estagfiruke ve etubu ilejk! -- Svjedočim da nema boga osim Allaha, Jedinog, Koji nema sudruga, i svjedočim da je Muhammed Njegov rob i poslanik. Allahu moj, učini me od onih koji se kaju i učini me od onih koji se čiste. Slavljen neka si, Allahu moj, Tebi pripada hvala. Svjedočim da nema boga osim Tebe. Tražim Tvoj oprost i Tebi se kajem!"

Omer b. Hattab, radijallahu anhu, prenosi da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: "Ko od vas uzme abdest, temeljito i ispravno, a zatim kaže: 'Ešhedu en la ilahe illallahu vahdehu la šerike leh, ve ešhedu enne Muhammeden abduhu ve resuluh! -- Svjedočim da nema boga osim Allaha, Jedinog, Koji nema sudruga, i svjedočim da je Muhammed Njegov rob i poslanik!', bit će mu otvoreno svih osam vrata Dženneta, pa neka uđe na koja želi." (Muslim, 234)

U predanju imama Tirmizija navodi se dodatak: "Allahummedž'alni minet-tevvabin, vedž'alni minel-mutatahhirin! -- Učini me od onih koji se kaju i učini me od onih koji se čiste!" (Tirmizi, br. 55), koji je slabim ocijenio Ibn Hadžer (Sidiki, El-Futuhatur-rabanijje, 2/19), dok je Ibn Kajjim u svojoj knjizi Zadul-mead, 1/188, potvrdio da je ovaj dodatak autentično prenesen od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a vjerodostojnim ga je ocijenio šejh Albani.

Što se tiče riječi: "Subhaneke Allahumme ve bi hamdike, ešhedu en la ilahe illa ente, estagfiruke ve etubu ilejk! -- Slavljen neka si, Allahu moj, Tebi pripada hvala. Svjedočim da nema boga osim Tebe. Tražim Tvoj oprost i Tebi se kajem!", navode se u predanju koje bilježe Nesai u djelu Amelul-jevmi vel-lejle, br. 81, i Hakim u El-Mustedreku, br. 2072, od Ebu Seida el-Hudrija, radijallahu anhu, a prenosioci hadisa podijeljeni su u mišljenju da li su ovo riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, ili su riječi ashaba.

Ibn Hadžer, rahimehullah, o ovom predanju kaže: "Lanac prenosilaca nesumnjivo je vjerodostojan, međutim, postoji neslaganje u pogledu toga da li se tekst hadisa prenosi kao merfu (pripisan Poslaniku) ili mevkuf (pripisan ashabu)", potom je spomenuo razilaženje učenjaka u ovom pitanju i na kraju konstatovao: "Čak i ako se preferira stav da su ovo riječi ashaba, one ne mogu biti plod njegovog mišljenja (nego ih je morao čuti od Allahovog Poslanika) i stoga imaju status Poslanikovog, sallallahu alejhi ve sellem, govora." (El-Futuhatur-rabanijje, 2/21)

Šejh Albani, rahimehullah, ovo predanje ocijenio je autentičnim. (Es-Silsiletus-sahiha, 2333)

Ovo su vjerodostojni zikrovi koji su preneseni od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u vezi s abdestom. Što se tiče dova prilikom pranja dijelova tijela tokom abdesta, u vezi s tim nije preneseno ništa vjerodostojno od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. (Vidjeti: Nevevi, El-Ezkar, 29)

Ibn Kajjim kaže: "Nije zabilježeno da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, prilikom uzimanja abdesta izgovarao išta drugo osim bismille. Svi hadisi o dovama koje se izgovaraju tokom abdesta izmišljeni su i lažni. Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nije izgovarao ništa od toga, niti je tome podučavao svoj ummet. Vjerodostojno je preneseno da je na početku abdesta izgovarao samo 'bismillah' i na kraju abdesta dovu: 'Ešhedu en la ilahe illallahu vahdehu la šerike leh, ve ešhedu enne Muhammeden abduhu ve resuluhu. Allahummedž'alni minet-tevvabine vedž'alni minel-mutetahhirin.\' Također, u drugom hadisu zabilježenom u Sunenu Nesaija navodi se da se nakon abdesta kaže: 'Subhaneke Allahumme ve bi hamdike, ešhedu en la ilahe illa ente, estagfiruke ve etubu ilejke.'" (Zadul-mead, 1/188) Svevišnji Allah najbolje zna. (Vidjeti: Muhammed Salih el-Munedžid, El-Islamu sualun ve dževab, br. 45730)