Titula šejhul-islama u Osmanlijskoj državi
Služba šejhul-islama postojala je u Osmanskoj državi 498 godina (1424–1922). Ovu dužnost obnašala je ukupno 131 osoba – prosječno oko četiri godine. Budući da su neki na ovoj poziciji bili po dva, tri, pa čak i po četiri puta, šejhul-islam postavljen je 174 puta – prosjek trajanja mandata bio je oko tri godine. Tako je devedeset pet osoba birano samo u jedan navrat, trideset osoba dva puta, pet osoba tri puta, a jedan učenjak (Hadži Mustafa Sunullah-efendija) biran je četiri puta.
Prvi šejhul-islam bio je Mulla Fenari, a zadnji Mehmed Nuri-efendija Medeni. Najduže je službovao Ebu Suud-efendija – dvadeset devet godina (1545–1574), a najkraće Memikzade Mustafa-efendija – trinaest sati (1656. godine).
Dužnost osmanlijskog šejhul-islama obavljala su i dvojica Bošnjaka: Mustafa-efendija Balizade (1656–1657) i Hadži Mehmed Refik-efendija Hadžiabdić (1866–1868).
(Izvor: imam.ba i Islamske informativne novine Preporod)
Kako je Milovan Đilas pisao o genocidu nad Bošnjacima Šahovića
U noći između 9. i 10. novembra 1924. godine u Šahovićima kod Bijelog Polja na najstrašniji način ubijeno je i poklano između šest stotina i sedam stotina i pedeset nevinih Bošnjaka, a formalni povod bilo je ubistvo Boška Boškovića, kojeg su zapravo ubila dvojica pravoslavnih komita. Ovaj zločin, koji je u pojedinim tekstovima bošnjačkih historičara uvršten kao jedan od deset genocida nad Bošnjacima, bio je dugo vremena skrivan od javnosti, a iz zaborava ga je otrgnuo komunistički intelektualac Milovan Đilas, koji je u svojoj knjizi Zemlja bez pravde, objavljenoj krajem pedesetih godina na engleskom jeziku, prenio svjedočenje svoga oca Nikole, jednog od vođa ove rulje ubica.
”…Nakon što su taoci u Šahovićima bili poklani, izašao je jedan seljak iz našeg sela, Sekula, od jednog mrtvaca do drugog i prerezao im žile na nogama. Tako se radi na selu sa volovima nakon što se sjekirom obore, da se ne bi mogli ponovo dići, ukoliko su još živi… Djeca su bila trgana iz naručja majki i sestara i pred njihovim očima zaklana… Muslimanskim sveštenicima čupali su brade i urezivali krstove u čelo… Ako čovjek hladno promisli, može da izgleda da nije bitno na koji način ljudi budu ubijani i šta se poslije toga događa sa njihovim tjelesima. Ali nije tako. Upravo ta činjenica da su oni prolazili tako zaprepašćujuće načine ubistva, da su ljude klali kao životinje, djeluje najužasnije i otkriva cijelu mračnu prošlost njihove duše ubica… Da nepravda bude potpuna, nisu Muslimani bili oni koji su ubili Boška, nego crnogorski prvaci iz Kolašina. Moj otac je to kasnije saznao od jednog povjerljivog čovjeka…”, napisao je Đilas.
U Šahovićkoj kapetaniji je prije ovog događaja bilo 576 pravoslavnih i 1.580 muslimanskih domaćinstava. Oni koji su preživjeli zločin odselili su duboko u Sandžak, Bosnu ili u Tursku. Njihova imanja zaposjeli su njihovi dželati. Kako ništa ne bi podsjećalo na Bošnjake i islam, obje džamije i mezarluci su porušeni i uklonjeni, a Šahovići preimenovani u Tomaševo. Nikada niko nije odgovarao za ovaj svirepi zločin.
(Izvor: bir.ba)
Prvi poljski muftija imenovan prije 95 godina
Dr. Jakub Szynkiewicz (Šinkijevič) rođen je u ruskom gradiću Lahoviče (danas dio Bjelorusije) 1884. godine u muslimanskoj tatarskoj porodici. Srednju školu završio je u Minsku, orijentalne studije u Sankt Peterburgu, a doktorsku disertaciju odbranio je u Berlinu 1925. godine. Iste godine malobrojna zajednica poljskih muslimana izabrala ga je za muftiju nezavisne države Poljske. Muftija Jakub je za svoje sjedište kao muftije odabrao Vilnijus, današnji glavni grad Litvanije. Bio je učenjak hanefijskog mezheba.
Učestvovao je na samitu za povratak islamskog hilafeta koji je održan u Kairu 1926. godine. Također je učestvovao na Kongresu muslimana Evrope 1935., gdje je poručio da se “muslimani moraju što prije ujediniti”. Godinu ranije štampao je na poljskom jeziku knjigu Wersety z Koranu (Izabrani ajeti iz Kur’ana).
Muftija Jakub asistirao je prvoj poljskoj vladi u sastavljanju zakona koji idu u prilog poštivanja muslimanskih prava. Bio je započeo projekat izgradnje džamije u Varšavi, ali su nacističke vlasti zaustavile daljnji rad na tom projektu nakon što su 1939. godine okupirale Poljsku. Ipak, i tokom nacističke okupacije ostao je poljski muftija, a 1944. godine, u strahu od komunista, emigrirao je u Egipat, odakle, nakon Naserovog puča 1952. godine, zbog Naserove prosovjetske politike, odlazi u Sjedinjene Američke Države, gdje je i umro 1966. godine.
(Izvor: w.likco.cc)
Isaak Eduard Schnitzer – njemački Židov i osmanlijski paša
Bio je ljekar i prirodoslovac. Rođen je 1840. u židovskoj porodici, u djetinjstvu je pokršten, a kasnije je postao musliman i nazvao se Mehmed Emin.
Pošto mu je oduzeta dozvola za ljekarsku praksu, odlučio je da otputuje u Istanbul. Neko vrijeme boravio je u mjestu Antivar u Crnoj Gori i postao je blizak guverneru sjeverne Albanije Ismailu Hakki-paši. Poslije smrti Ismail Hakki-paše 1873., nakratko se vraća u Njemačku, potom 1875. odlazi u Kairo i odatle u Sudan, gdje se bavio istraživanjima, sakupljao je biljke, ptice i druge životinjske vrste i slao ih u evropske muzeje. Sa evropskim istraživačima učestvovao je u nekoliko istraživačkih ekspedicija po Africi. Dao je značajan doprinos kartografskom označavanju i istraživanju geografije Sudana i dijelova centralne Afrike.
Turski sultan 1886. dodijelio mu je titulu paše, a desetak godina ranije egipatski kediv dodijelio mu je titulu bega. Jedno vrijeme Mehmed Emin-paša obavljao je dužnost guvernera Ekvatorije, provincije u području Gornjeg Nila, koji je bio pod vlašću egipatskog kediva. (Egipatski kedivat bila je autonomna država, formalno lojalna Osmanlijskom carstvu.)
Kraljevsko geografsko društvo 1890. dodijelilo mu je zlatnu medalju za doprinos u antropološkim istraživanjima Afrike.
Naučna zajednica odužila se Emin-paši tako što je jedna vrsta afričke zmije dobila naziv po njemu – Leptotyphlops Emini, kao i jedna vrsta istočnoafričkog vrapca, koja je nazvana Passer eminibey. Smrtno je stradao 1892. u Kongu, u napadu arapskih trgovaca robljem.
(Izvor: souriyati.com)
Pet bitaka kroz koje su muslimani promijenili tok historije
Bitka na Jermuku (636. godine), nedaleko od rijeke Jermuk, na današnjoj sirijsko-jordanskoj granici. Muslimanka vojska brojala je oko 20.000 boraca, a bizantijska maksimalno 150.000.
Muslimani su pobijedili i osvojili veliki dio bizantijske teritorije. U bitki je poginulo oko 3.000 muslimana i oko 50.000 bizantijskih vojnika.
Bitka na Kadisijji (636. godine) bila je presudna bitka za osvajanje Iraka i potpuni slom dinastije Sasanida koja je vladala Perzijom. U ovoj bitki borilo se između 30.000 i 40.000 muslimana protiv 80.000 Perzijanaca, koji su koristili i trideset tri slona. Arapski izvori navode da je Perzijanaca bilo 200.000.
Bitka kod Hittina (1187. godine) na području Palestine. Salahuddin je predvodio 30.000 vojnika, od čega 12.000 konjanika, dok je na strani kršćana bilo ukupno 20.000 vojnika.
Osvajanje Konstantinopola (1453. godine). Osmanska vojska brojala je između 50.000 i 80.000 vojnika, među kojima i 1.500 srpskih konjanika, kao i 70 brodova i 20 galija. Bizantinci su se branili sa dvadeset šest brodova i između sedam i dvanaest hiljada boraca.
Osvajanje Rodosa trajalo je skoro punih šest mjeseci, započelo je 26. juna, a završilo 22. decembra 1522. godine. Muslimani su osvojili Rodos, a u opsjedanju je učestvovalo 200.000 osmanskih vojnika i 400 brodova, dok je utvrde Rodosa branilo 7.500 vojnika.
(Izvor: William Weir, 50 Battles That Changed the World)
